Kallashnikovët e furnizuar nga shqiptarët nxisin dhunë në trafikun e refugjatëve në Serbi

Kontrabandistët rivalë të qenieve njerëzore nga Siria, Afganistani dhe Maroku po armatosen në veri të Serbisë me efekte shkatërruese, shpesh me armë të furnizuara nga bandat kriminale shqiptare nga Shqipëria, Kosova dhe Serbia jugore, ka zbuluar BIRN.

Ishte mëngjes i hershëm, 2 korrik 2022, kur pylli i ‘Makova sedmica’, një vendbanim i qetë pak larg kufirit verior të Serbisë me Hungarinë, papritmas u shndërrua në fushëbetejë.

Zhurma e armëve automatike bëri që refugjatët dhe emigrantët t’ia mbathnin mes plumbave që fishkëllenin përmes pemëve rreth tyre. Epilogu: një i vdekur, shtatë të plagosur, mes tyre një vajzë 16-vjeçare; disa nga viktimat ishin dëme kolaterale në një luftë midis bandave rivale të kontrabandës me njerëz, të dyja me prejardhje nga Afganistani.

“Kjo nuk ndodh askund [tjetër] në rrugën ballkanike – vetëm në Serbi ndodh një gjë e tillë, kontrabandistët qëllojnë me kallashnikovë”, deklaroi një kontrabandist sirian për BIRN në shkurt të këtij viti.

Fjalët e tij nuk ishin larg së vërtetës. Gjatë vitit të kaluar, raportet e përleshjeve të armatosura midis bandave që fitojnë shuma të mëdha parash nga refugjatët dhe migrantët mbi kufijtë e Serbisë në Bashkimin Evropian janë bërë më të shpeshta.

Dhe vendbanimet më të mëdha se ‘Makova sedmica’ nuk janë të kursyera. Në nëntor të vitit të kaluar, një përleshje e armatosur shpërtheu midis marokenëve dhe afganëve në qendër të qytetit kufitar Horgosh, duke plagosur gjashtë persona. Video e përleshjes shfaq burra të armatosur duke vrapuar para shkollës fillore lokale. Në qershor dhe korrik të këtij viti, gjatë përleshjeve të armatosura mes bandave, një person afgan mbeti i vrarë dhe pesë të plagosur.

Një raportim i mëparshëm i BIRN e ka shpërfaqur marrëveshjen e fshehtë midis bandave të tilla dhe zyrtarëve të korruptuar të policisë. Tani, një hetim i ri zbulon shtrirjen e arsenaleve të tyre të armëve dhe nga kanë ardhur ato.

Për më shumë se gjashtë muaj, BIRN i ka monitoruar aktivitetet e bandave të kontrabandimit të qenieve njerëzore në Serbi, duke verifikuar informacionin në kohë reale dhe duke mbajtur kontakte të vazhdueshme me më shumë se dhjetëra burime të pavarura, duke përfshirë ato në rrjetet e kontrabandës, policinë, shërbimet e sigurisë, informatorë dhe bashkëpunëtorë të tyre, punonjës në kampet e emigrantëve, taksistë të përfshirë në kontrabandë, aktivistë të të drejtave dhe ekspertë të fushës.

Dëshmitë e mbledhura nga audio, foto dhe video disaorëshe, të verifikuara nga burime të pavarura në polici, inteligjencë dhe rrjetet e kontrabandës, tregojnë se furnizuesit kryesorë të pistoletave dhe kallashnikovëve të përdorur nga këto banda janë grupet kriminale shqiptare, përfshirë edhe atë të binjakëve Xhemshiti, Amir dhe Amar, nga kryeqyteti i Kosovës, Prishtina.

Një foto e parë nga BIRN madje e shfaq Amir Xhemshitin duke pozuar me anëtarët e bandës marokene të kontrabandës së njerëzve “Tetwani” që vepron jashtë Horgoshit, të gjithë me kallashnikovë në duar. BIRN i ka identifikuar ata si anëtarë të bandës Tetwani duke u konsultuar me disa burime të pavarura si dhe duke e krahasuar vizualisht një bollëk fotosh të mëparshme.

I kontaktuar nga BIRN, Amir Xhemshiti mohoi të ketë qenë i përfshirë në kontrabandën e armëve ose njerëzve në veri të Serbisë.

Fotografia me bandën e Tetwani-t u bë kur ai provoi të hyjë ilegalisht në BE, tha ai, si “çdo shqiptar tjetër me plot mund e shqetësime”. Marokenët, megjithatë, e kapën atë.S

“Pasi më kapën, u dhashë ca para; i pashë se kanë armë dhe i pyeta nëse mund ta bëjmë një fotografi bashkë”, tha ai. “Nuk kam kurrfarë marrëdhënie me ta”.

Pavarësisht nga rreziqet që paraqesin grupe të tilla të armatosura, policia serbe duket e pafuqishme – ose e pavullnetshme – për t’i çarmatosur ato.

Sipas burimeve të BIRN, më 24 maj të këtij viti, anëtarët e bandës afgane ‘400/59′ e filmuan veten në çatitë e xhipave të policisë kufitare në një pyll pranë qytetit verior serb të Suboticës, duke i postuar fotot në rrjetet sociale, TikTok dhe Instagram. Zyrtarët kufitarë ishin brenda një tende në atë kohë, duke biseduar me udhëheqësit e bandës dhe duke marrë një pjesë të fitimeve të tyre, sipas audio regjistrimeve të siguruara nga BIRN, të bëra fshehurazi nga një burim me qasje tek kontrabandistët.

“Policia erdhi dhe i mori paratë”, dëgjohet teksa thotë një anëtar i bandës në një audiopërgjim të bërë fshehurazi nga një burim me qasje te kontrabandistët, burim ky që i është dhënë BIRN. Policia nuk iu përgjigj pyetjeve të BIRN në lidhje me incidentin.

BIRN disponon gjithashtu regjistrime të thirrjeve dhe korrespondencës përmes WhatsApp midis kontrabandistëve afganë dhe një ndërmjetësi të besuar, i cili shërbeu si ndërmjetës midis policisë dhe bandave të kontrabandës pas përleshjes me armë të 2 korrikut në ‘Makova sedmica’. Ndërmjetësi u ofron atyre imunitet dhe vazhdimin e aktiviteteve në këmbim të dorëzimit të armëve. Marrëveshja nuk u realizua kurrë plotësisht dhe përplasjet vazhduan.

“Ata [kontrabandistët] janë të zgjuar,” thotë një kontrabandist, i cili e kundërshton përdorimin e armëve. “Policisë i japin disa kallashnikovë, pistoleta, por ka shumë të tjera. Dhe gjithmonë ata mund të blejnë më shumë nga shqiptarët.”

Fatjona Mejdini, drejtoreshë e Observatorit të Iniciativës Globale kundër Krimit të Organizuar Transnacional, GI-TOC, i tha BIRN se situata në Serbinë veriore, me praninë e grupeve të armatosura të kontrabandës, është e rrezikshme dhe duhet të trajtohet në mënyrë më efektive nga autoritetet serbe.

“Besoj se korrupsioni brenda policisë së Serbisë mund t’i ndihmojë kontrabandistët në marrjen e armëve dhe t’i lehtësojë operacionet e tyre,” thotë Mejdini.

“Kontrabandistët po përleshen për një treg që është zgjeruar ndjeshëm që nga viti 2022 dhe i cili vazhdon të rritet çdo ditë. Kësisoji, konflikti mes tyre është intensifikuar dhe mund të përshkallëzohet edhe më tej. Në këtë lloj biznesi ilegal, armët janë diçka që shkojnë bashkë me të..”