Trump kornizon planin e paqes në Ukrainë: 4 nivele sigurie dhe roli i OKB-së në marrëveshjen e armëpushimit

Ish-presidenti amerikan Donald Trump ka njoftuar se udhëzimet kryesore për një marrëveshje të mundshme janë vendosur, pas bisedimeve të tij me liderët e dy palëve kryesore, Vladimir Putin dhe Volodymyr Zelensky. Kreu i Shtëpisë së Bardhë Trump njoftoi se një “armëpushim total” mund të arrihet shumë shpejt, duke pasur parasysh angazhimin e palëve për të diskutuar për detajet e kësaj marrëveshjeje.

Një takim kyç pritet të zhvillohet në Paris javën e ardhshme, ku liderët do të diskutojnë dhe finalizojnë detajet e garancive të sigurisë që do t’i ofrohen Ukrainës. Presidenti francez Emmanuel Macron ka kërkuar ndihmën e Kombeve të Bashkuara, duke propozuar vendosjen e Helmetave Blu për të mbikëqyrur armëpushimin dhe për të ofruar një nivel të sigurisë. Megjithatë, pas një diskutimi me Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së, Antonio Guterres, është shprehur gatishmëria për një rol më të madh të OKB-së, por ky opsion nuk ka entuziazmuar të gjithë palët.

Mediat ndërkombëtare bëjnë të ditur se një plan më i detajuar përfshin krijimin e katër niveleve sigurie, të cilat do të garantojnë paqen dhe stabilitetin në rajon. Sipas skenarit që po zhvillohet, Helmetat Blu të OKB-së, që do të vijnë nga vende jo-evropiane, do të vendosen në një zonë të çmilitarizuar për të respektuar armëpushimin. Ky do të ishte niveli i parë i sigurisë. Niveli i dytë do të përfshinte forcat ukrainase, të cilat do të mbikëqyrin situatën në territorin e vendit. Niveli i tretë do të përbëhej nga forcat vullnetare, të cilat mund të vendosen pranë kufirit perëndimor të Ukrainës, për të siguruar një linjë mbrojtëse shtesë. Në fund, niveli i katërt do të ishte ai i SHBA-së, që do të ofronte mbështetje dhe garanci të fundit për sigurinë e Ukrainës, një kërkesë që është bërë edhe nga Ukraina dhe disa shtete evropiane.

Megjithatë, ky plan ka ngjallur disa shqetësime në Ukrainë. Presidenti Volodymyr Zelensky ka shprehur dyshime mbi rolin e OKB-së, duke e quajtur këtë mundësi si një “alternativë të papranueshme” për garancitë e sigurisë që kërkon Ukraina. Ai ka theksuar se Kombet e Bashkuara nuk mund të ofrojnë mbrojtjen që Ukraina ka nevojë përballë agresionit rus dhe përpjekjeve të Putinit për të rikthyer kontrollin mbi territoret e Ukrainës.

Nga ana tjetër, Trump ka theksuar se plani i tij synon të krijojë një marrëveshje që do të jetë në interes të taksapaguesve amerikanë, duke siguruar që mbështetja amerikane për Ukrainën të jetë në kuadrin e një marrëveshjeje të drejtë dhe të përshtatshme për interesat e Shteteve të Bashkuara. Sipas disa raportimeve, administrata amerikane është gjithashtu e angazhuar për të pasur më shumë kontroll ekonomik në Ukrainë, veçanërisht në sektorin e mineraleve, dhe kërkon kushte të reja për marrëveshjet që do të arrihen.

Në këtë periudhë delikate, është e qartë se përpjekjet për një zgjidhje paqeje do të varen nga përpjekjet për të gjetur një balancë mes interesave të ndryshme, duke përfshirë sigurinë e Ukrainës, rolin e OKB-së dhe mbështetjen ndërkombëtare për stabilizimin e rajonit.