Macron sugjeron zgjerimin e ombrellës bërthamore të Francës në vendet aleate, për shkak të agresionit rus

Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, ka thënë të mërkurën se do të ishte “çmenduri” të shpërfillej kërcënimi që tani përbën Rusia për Evropën dhe theksoi se është i hapur për bisedime për shtrirjen e ombrellës bërthamore të Francës në vendet aleate të Parisit në kontinent.

Ai i bëri këto komente në prag të një takimi emergjent të liderëve të Bashkimit Evropian, që pritet të mbahet sot në Bruksel, për të diskutuar për rritjen e buxhetit ushtarak, që është kërkesë e rëndësishme e administratës amerikane për shkak të shqetësimeve në lidhje me përkushtimin e Uashingtonit ndaj NATO-s dhe çështjeve të sigurisë evropiane.

Macron tha në një fjalim televiziv se “ombrella jonë bërthamore na mbron neve: është e plotë, sovrane dhe plotësisht franceze”.

“Megjithatë, duke iu përgjigjur thirrjes historike të kancelarit të ardhshëm gjerman [Friedrich Merz], kam vendosur ta hap debatin strategjik për mbrojtjen e aleatëve tanë në kontinentin evropian përmes ombrellës sonë [bërthamore]”, shtoi ai.

Macroni tha gjithashtu se Franca do të duhet të shpenzojë më shumë për mbrojtjen dhe u zotua se Parisi do të vazhdojë ta mbështesë Kievin në luftën e tij kundër pushtimit nga Rusia, i cili ka hyrë në vitin e katërt.

“Rusia është bërë kërcënim për Francën dhe Evropën”, tha Macron. “Të shikosh dhe të mos bësh asgjë do të ishte marrëzi”.

Ai tha se shpreson se Shtetet e Bashkuara “do të mbeten përkrah nesh” – por shtoi se Evropa duhet të jetë e përgatitur për të kundërtën.

“E ardhmja e Evropës nuk ka pse të vendoset në Uashington apo Moskë”, tha Macron. “Pafajësia e 30 viteve të fundit… ka marrë fund”.

“Kush mund të besojë se Rusia e sotme do të ndalet në Ukrainë? Rusia është bërë kërcënim për Francën dhe Evropën dhe do të mbetet e tillë për vitet në vijim”, shtoi ai.

“Përtej Ukrainës, kërcënimi rus është i pranishëm dhe ndikon në vendet e Evropës. Na prek edhe neve”, nënvizoi Macron.

Të gjitha kombet kërkojnë t’i mbajnë të fshehta hollësitë e arsenalit të tyre bërthamor, dhe Macron nuk foli në veçanti për hollësitë kur sugjeroi zgjerimin e ombrellës bërthamore të Francës.

Ombrella bërthamore e Francës u zhvillua nga presidenti i atëhershëm, Charles de Gaulle, në fillim të viteve ‘60, i krijuar për të qenë plotësisht i pavarur nga Shtetet e Bashkuara, të cilat në atë kohë ishin në garë për armë bërthamore me Bashkimin Sovjetik.

Qëndrimet e Macronit janë shprehur gjithashtu nga lideri i partisë së ekstremit të djathtë në Francë, i cili tha se “mbrojtja e interesave franceze nuk ndalet në kufijtë [francezë]”.

“Që nga koha e de Gaulleit, ombrella bërthamore franceze, në thelb, mbron disa fqinjë dhe disa partnerë evropianë”, tha këtë javë presidenti i partisë Tubimi Kombëtar, Jordan Bardella.

Sipas Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë, Shtetet e Bashkuara (5.044 koka bërthamore) dhe Rusia (5.580) zotërojnë rreth 88 për qind të inventarit të përgjithshëm të armëve bërthamore në botë.

Franca ka rreth 290 koka bërthamore dhe Britania rreth 225, sipas faqes së internetit të federatës. Kina ka rreth 500.

Merz, i cili ka gjasa të jetë kancelari i ardhshëm gjerman pasi partia e tij fitoi zgjedhjet parlamentare muajin e kaluar, ka ngritur pyetje nëse NATO-ja duhet të mbetet në “formën e saj të tanishme” deri në samitin e qershorit, dhe ka sugjeruar që të mbahen bisedime me Parisin dhe Londrën për zgjerimin e mbrojtjes së tyre bërthamore.

Shqetësimet mbi përkushtimin e SHBA-së ndaj Ukrainës dhe Evropës u rritën pasi Shtëpia e Bardhë tha se presidenti Donald Trump ka pezulluar ndihmën ushtarake amerikane për Ukrainën dhe pas komenteve të drejtorit të Agjencisë Qendrore të Inteligjencës (CIA) se ka kufizuar ndarjen e informatave të inteligjencës me Kievin.

Trump, i cili e ka bërë përfundimin e luftës në Ukrainë një nga prioritetet kryesore të mandatit të tij të dytë, ngriti gjithashtu shqetësime mes aleatëve evropianë pasi i telefonoi presidentin rus Vladimir Putin në mes të shkurtit dhe më pas dërgoi zyrtarë të lartë për t’u takuar me homologët e tyre rusë në Arabinë Saudite.

Takimi në Bruksel do të mbahet gjithashtu pas vizitës fatkeqe të presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky në Shtëpinë e Bardhë, gjatë të cilës pritej nënshkrimi i një marrëveshjeje për zhvillimin e përbashkët të mineraleve të rralla dhe burimeve të hidrokarbureve të Ukrainës – një hap që Trump e ka cilësuar si thelbësor për arritjen e paqes midis Ukrainës dhe Rusisë.

Në vend të kësaj, një takim para kamerave në Zyrën Ovale u shndërrua në një përplasje të hapur, ku Trumpi i tha Zelenskyt se ai duhet të jetë më mirënjohës për mbështetjen amerikane dhe se nuk është në pozitë për të bërë kërkesa.

Pas komenteve të Macronit, Zelensky shkroi në rrjetet sociale: “Jam mirënjohës ndaj Macronit për vizionin e tij të qartë dhe përpjekjet tona të përbashkëta për të arritur paqen”.

Fokusi i samitit të 6 marsit në Bruksel do të jetë mbi gjetjen e mënyrave se si BE-ja mund të krijojë mjete për të siguruar mbrojtjen e saj dhe atë të Ukrainës, pasi synon ta zvogëlojë varësinë e saj ndaj Shteteve e Bashkuara pas Luftës së Dytë Botërore.

“Përballë situatës në rritje të kërcënimeve, është e qartë për ne që Evropa… duhet tani shumë shpejt të bëjë përpjekje të mëdha, shumë shpejt, për t’i forcuar aftësitë mbrojtëse të vendit tonë dhe të kontinentit evropian”, tha Merz më 3 mars.

Macron, i cili ka kërkuar prej kohësh të luajë rol aktiv diplomatik që nga pushtimi i plotë i Ukrainës nga Rusia, tha se po planifikon një takim me aleatët evropianë javën e ardhshme për të diskutuar mundësinë e dërgimit të forcave paqeruajtëse në Ukrainë në rast të një marrëveshjeje për armëpushim ose një akordi afatgjatë.

“Për të siguruar që Ukraina të mos pushtohet nga Rusia përsëri pas një marrëveshjeje paqeje, ne duhet të përgatitemi për këtë”, tha Macron.

“Javën e ardhshme do të mblidhen në Paris shefat e shtabit të ushtrive të shteteve që dëshirojnë të kryejnë përgjegjësitë e tyre në këtë drejtim”, theksoi ai.

“Ukraina ka të drejtë për paqe dhe siguri, dhe kjo është në interesin tonë, është në interes të sigurisë së kontinentit evropian. Në këtë kuadër, ne po punojmë së bashku me miqtë tanë në Britaninë e Madhe, Gjermani dhe disa shtete të tjera evropiane”, përfundoi ai./REL