Të bllokuar prej 9 muajsh në hapësirë, problemet në shëndetin e astronautëve

Në qershor të vitit 2024, astronautët Sunita Williams dhe Barry Wilmore nisën një mision për në Stacionin Ndërkombëtar të Hapësirës me anijen kozmike Boeing Starliner.

Ky ishte fluturimi i parë i pilotuar i Starliner-it, por misioni u dështoi për shkak të problemeve teknike, duke i lënë ata të bllokuar në hapësirë për një periudhë të paplanifikuar.

Pas disa vonesave dhe shqetësimeve për sigurinë, është vendosur që ata të kthehen në Tokë me kapsulën SpaceX, Dragon.

Qëndrimi i gjatë në hapësirë ka disa ndikime të dëmshme për trupin e astronautëve.

Sipas ekspertëve nga Baylor College of Medicine, një periudhë e gjatë në hapësirë mund të shkaktojë humbje të densitetit të kockave, masës muskulore, dhe ndryshime në kapacitetin aerobik dhe sistemin e qarkullimit të gjakut.

Përveç kësaj, astronautët janë të ekspozuar ndaj rrezatimit të hapësirës, i cili mund të shkaktojë sëmundje të rrezatimit dhe të rrisë rrezikun e kancerit.

Një nga shqetësimet kryesore është ndikimi në shikim. Alan Duffy, një astrofizikant, shpjegon se qëndrimi në hapësirë mund të shkaktojë grumbullimin e lëngjeve në kokë, duke shkaktuar një ndjesi të përhershme të ftohjes dhe mund të ndryshojë formën e syve.

Kjo mund të dëmtojë shikimin dhe mund të kërkojë përdorimin e syzeve pas kthimit, ndonëse shumë nga këto probleme mund të jenë të përkohshme.

Një studim i njohur i realizuar me binjakët identikë Scott dhe Mark Kelly tregoi se Scott, i cili kaloi pothuajse një vit në hapësirë, kishte përjetuar ndryshime në ADN-në e tij, përfshirë shkurtime të telomereve, që janë pjesë e ADN-së që ndikojnë në moshën biologjike.

Ky ndryshim mund të ketë efekte afatgjata në shëndetin e astronautëve.

Misioni për kthimin e Williams dhe Wilmore nga ISS është planifikuar të realizohet më 14 mars 2025, pas disa vonesash teknike.

Ky udhëtim i gjatë është një shembull i rëndësishëm i sfidave që përballen astronautët gjatë qëndrimeve të gjata në hapësirë.

/TCH/