Humbja e Erdoganit, do të ishte goditje e fortë për Putinin…

Udhëheqësi i opozitës turke Kemal Kilicdaroglu bëri një paralajmërim të qartë ndaj Rusisë. “Nëse Rusia do miqësinë tonë pas zgjedhjeve, largoni duart nga shteti turk”. Ai me të drejtë i frikësohet një sulmi kibernetik për të ndryshuar rezultatet e zgjedhjeve në Turqi. Ishte Erdogan, jo Putin, ai që hodhi poshtë me shpejtësi akuzën e nënkuptuar të kundërshtarit të tij. “Nuk mund ta lejoj këtë. Marrëdhëniet tona me Rusinë nuk janë më pak të rëndësishme sesa marrëdhëniet tona me Uashingtonin”, tha ai. Nuk ka vend për dyshim se Rusia ka interes qënë Turqi të vazhdojë mbretërimi i Erdoganit. Të gjithë sytë do të jenë te Turqia, pasi rezultatet e raundit të dytë që do të mbahet më 28 maj, mund të çojnë në një ndryshim të madh në politikën e jashtme të një prej fuqive më të spikatura rajonale në Azinë Perëndimore.

Sanksionet ndaj Rusisë

Pavarësisht se konsiderohet si aleate e SHBA-së dhe Bashkimit Evropian, Turqia nuk miratoi sanksionet ndaj Rusisë pas pushtimit të Ukrainës, u ka dhënë strehë oligarkëve rusë pro-Putin dhe ka vazhduar të korrë fitime nga marrëveshjet me Kremlinin. Për Putinin, Erdogan nuk është thjesht një aleat jetik që i mundëson atij të anashkalojë sanksionet dhe të bllokojë iniciativat anti-ruse të NATO-s, Turqia është gjithashtu e varur ekonomikisht nga nafta dhe gazi rus dhe nga të ardhurat nga eksportet bujqësore në Rusi. Tregtia midis dy vendeve arrin në 62 miliardë dollarë në vitin 2022, krahasuar me 35 miliardë dollarë me SHBA-në. Kjo marrëdhënie e ngushtë ka rezultuar në përfitime të rëndësishme për të dy kombet, duke përfshirë rritjen e bashkëpunimit ekonomik, mbështetjen e Rusisë për Turqinë pas përpjekjes së dështuar për grusht shteti në vitin 2016, pozicionin e moderuar të Ankarasë mbi konfliktin ukrainas, refuzimin e saj për të respektuar sanksionet perëndimore kundër Rusisë dhe Transformimi i Turqisë i bekuar nga Putini në një qendër gazi euroaziatike, një aspiratë e gjatë gjeoekonomike turke. Putin e kupton se këto përfitime mund të zhduken nëse “miku i tij i dashur” Erdogan humbet zgjedhjet presidenciale, prandaj presidenti rus theksoi se “sukseset që janë arritur në Turqi nuk do të ishin arritur pa praninë e Erdoganit në pushtet”.

Rivaliteti me Perëndimin

Turqia është gjithashtu në një konflikt të vazhdueshëm me Uashingtonin për shkak të mbështetjes amerikane për kurdët sirianë, të cilët Turqia i konsideron si organizata terroriste, dhe Erdogan koordinon aktivitetin e tij ushtarak në Siri me Putinin dhe tani po promovon pajtimin me regjimin e Asadit, në kundërshtim me qëndrimin amerikan. Nga këndvështrimi i Uashingtonit, zgjedhja e një presidenti turk, si rivali Kemal Kilicdaroglu, që ndan të njëjtin vizion me SHBA-në për çështjet kyçe është vendimtare, veçanërisht në kontekstin e konkurrencës së Fuqive të Mëdha me rivalët Rusinë dhe Kinën. Në këtë drejtim, opozita turke ka treguar synimin e saj për të përmirësuar marrëdhëniet e Ankarasë me NATO-n dhe Bashkimin Europian, gjë që mund të ndikojë negativisht në marrëdhëniet e ngushta turko-ruse të ndërtuara nga Erdogan gjatë viteve të fundit.Kilicdaroglu ka deklaruar tashmë se nëse zgjidhet, ai do të zbatojë sanksionet perëndimore kundër Rusisë, do të ratifikojë anëtarësimin e Suedisë në NATO si dhe do të kërkojë të rikthejë në Turqi projektin e prodhimit të avionëve F-35.

Anëtarësimi i Suedisë në NATO

Ankaraja është tani pengesa kryesore për anëtarësimin e Suedisë në NATO dhe po e bën këtë mes konfliktit më shkatërrues në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore. Argumenti i tij është se Stokholmi nuk ka bërë mjaftueshëm për të mbështetur luftën dekadash të Turqisë kundër PKK-së. Nuk ka dyshim se anëtarësimi i Suedisë në NATO do ta përmirësonte këtë aleancë historike. Gjatë viteve, ky vend skandinav ka kryer stërvitje ushtarake me NATO-n, ka ndarë inteligjencën, ka zhvilluar armë dhe pajisje efektive dhe ka siguruar që forcat e tij të të jenë moderne dhe të pajtueshme me aleatët e tij të ardhshëm. Ajo ka kontribuar për Ukrainën dhe gjeografia e saj rrit sigurinë e Detit Baltik dhe Arktikut. Ndaj është e qartë se pengesat e Erdoganit, pa dyshim i pëlqejnë Moskës.