Ja çfarë u arrit në 30 ditët e para të administratës së re –

Në 1-mujorin e marrjes së detyrës së Donald Trump, si president i SHBA-ve, ambasada amerikane ndan mesazhin e Sekretarit amerikan të shtetit Marco Rubio.

“Ne jemi një muaj në administratën e Trump, po nxjerrim rezultate dhe po avancojmë një politikë të jashtme të parë të Amerikës që synon ta bëjë vendin tonë më të sigurt, më të fortë dhe më të begatë. Dhe ne sapo kemi filluar”, thuhet në postimin e ambasadës amerikane.

Vetë Sekretari amerikan i shtetit, Marco Rubio thotë në postimin e tij në Instagram, se “kur mori detyrën, presidenti Trump deklaroi se politika e jashtme e SHBA-së do të ishte “Amerika e para”, duke shkuar përpara.

“Vetëm 30 ditë nën drejtimin e presidentit Trump, ne kemi parë përparim të rëndësishëm në disa nga sfidat më të ngutshme me të cilat përballemi në mbarë botën. Ky është vetëm fillimi. Interesi kryesor kombëtar i Amerikës do të vazhdojë të udhëheqë misionin tonë dhe politikën e jashtme amerikane. Ne nuk do të ndalemi në përpjekjet tona për ta bërë Amerikën më të sigurt, më të fortë dhe më të begatë’, shkruan në rrjetin social Instagram, sekretari amerikan i Shtetit, Marco Rubio.

Tridhjetë ditët që ndryshuan Amerikën dhe po ndryshojnë botën

Në muajin e parë të kthimit në Shtëpinë e Bardhë, Donald Trump ka shpallur një ortek masash, nga ndryshimet në skenën ndërkombëtare deri te dhjetëra urdhra ekzekutivë për politikën e brendshme.

Ai ka hedhur poshtë çdo tabu mbi negociatat me Rusinë për luftën në Ukrainë. Ka vendosur tarifa tregtare ndaj aleatëve dhe rivalëve. Ka urdhëruar dëbimin masiv të emigrantëve. Ka ndalur tranzicionin drejt energjisë së gjelbër dhe mohuar provat e ndryshimeve klimatike. Ka larguar nga puna mijëra punonjës të administratës publike.

Përballë këtyre masave, presidenca e tij është krahasuar nga historianët me Franklin Delano Rooseveltin, por në një formë të përmbysur. Ai ka marrë kontrollin absolut mbi sistemin politik dhe ka treguar se nuk do të ndalet para asgjëje.

Lufta tregtare dhe përplasja me Evropën

Në një sulm të drejtpërdrejtë dhe të paprecedentë, Trump ka eliminuar de facto Volodymyr Zelenskyn si liderin e Ukrainës. Ai ka shpallur tarifa të reja mbi tregtinë, duke u kthyer kundër Evropës. “Do të vendosim tarifa 25% për makinat e prodhuara jashtë vendit, për ilaçet dhe për gjysmëpërçuesit,” ka thënë ai.

Kompanitë kanë kohë deri më 2 prill për t’u përshtatur. Ai gjithashtu ka paralajmëruar se tarifat do të rriten edhe më shumë gjatë vitit të ardhshëm.

Donald Trump si “i dërguari i Zotit”

Donald Trump është i bindur se ka mbijetuar nga një atentat në Pensilvani, dhe se ka një mision hyjnor për të përmbushur.

Në rrjetin e tij Truth Social, ai ka shpallur se ka të drejtën për pushtet ekzekutiv absolut. “Kush shpëton vendin e tij nuk shkel asnjë ligj.” Kjo deklaratë i atribuohet Napoleonit, por në fakt vjen nga mendimtarë të ekstremit të djathtë amerikan, të cilët mbështesin “teorinë e ekzekutivit të unifikuar”. Në fund, kjo mund të shkojë në Gjykatën e Lartë, e cila është tashmë e dominuar nga një shumicë konservatore, e cila është gjithnjë e më e ndjeshme ndaj pretendimeve të Trumpit.

Sulmet

Presidenti i SHBA ka miratuar mbi 100 urdhra dhe dekrete në më pak se një muaj. Që nga ato më të parëndësishmet, si heqja e ndalimit të qeseve plastike, ka riemërtuar Gjirin e Meksikës si “Gjiri i Amerikës”.

Trump ka kërkuar tërheqjen e akuzave për korrupsion ndaj kryebashkiakut të Nju Jorkut, Eric Adams, jo sepse e konsideron të pafajshëm, por sepse e sheh atë si një aleat për dëbimin e emigrantëve.

Presidenti ka filluar ndëshkime politike në masë, duke hetuar prokurorët që kanë ndjekur sulmuesit e Kongresit më 6 janar 2021, dhe ka hequr mbrojtjen e sigurisë për Joe Bidenin dhe për republikanët që nuk i janë besnikë, si Mike Pompeo dhe John Bolton.

Doktrina “America First” dhe nacionalizmi ekonomik

Trump po zbaton një populizëm intervencionist, të bazuar te interesat amerikane. “Amerika vjen para gjithçkaje, përfshirë të drejtat e njeriut dhe ligjin ndërkombëtar.”

Në politikën e jashtme, ka firmosur mbi 20 dekrete dhe ka marrë një sërë pozicionesh të reja dhe radikale: Një marrëveshje për paqen në Ukrainë që favorizon vetëm Putinin. Mbështetje për forcat e ekstremit të djathtë në Gjermani. Propozimin për ta kthyer Gazën në një qendër turistike të stilit amerikan, por pa palestinezët. Shkëputje të pjesshme nga NATO. Tërheqje nga marrëveshjet multilaterale si Pakti i Parisit për Klimën dhe Organizata Botërore e Shëndetësisë.

Një nga projektet më dramatike të Trumpit është shkatërrimi i “soft power”-it amerikan, duke kërcënuar me mbylljen e USAID, agjencisë së ndihmës humanitare dhe zhvillimit.

USAID ka 9,000 punonjës dhe është një nga mjetet kryesore të ndikimit të SHBA-ve në botë. Por luftërat tregtare të Trumpit janë ato që kanë pasur ndikimin më të madh në botë. Ai ka nisur konflikte ekonomike me Kinën, Kanadanë, Meksikën dhe Evropën. Formula e tarifave reciproke, e cila mund të miratohet deri në fillim të prillit, do të shkatërrojë çdo marrëveshje tregtare multilaterale dhe do të izolojë ekonomikisht SHBA-në.

Imigracioni si emergjencë kombëtare

Imigracioni është prioriteti kryesor i Trumpit, i identifikuar nga e djathta nacionaliste dhe populiste si armiku i brendshëm.

Trump e ka shpallur atë “një emergjencë kombëtare”, duke justifikuar bastisjet policore dhe dëbimet masive të emigrantëve të parregullt.

Fillimisht, dëbimet filluan me ata që kishin kryer krime, por më pas u zgjeruan edhe te njerëzit që kishin vite që jetonin në SHBA, punonin dhe paguanin taksa, por pa dokumente të rregullta.

Deri në fund të janarit, rreth 900 persona dëboheshin çdo ditë, por shifra ra në 600 në mes të shkurtit, duke shkaktuar pakënaqësinë e presidentit.

Lufta kundër ndryshimeve klimatike dhe të drejtave civile

Por imigracioni nuk është e vetmja emergjencë kombëtare. Trumpi ka miratuar procedura të posaçme për sektorin e energjisë, për të përshpejtuar prodhimin nga burimet fosile, pa marrë parasysh efektin serë.

Ai ka shkatërruar disa të drejta civile që ishin konsideruar të fituara, duke anuluar me shtatë urdhra presidencialë programet federale për diversitetin, barazinë dhe përfshirjen, si dhe ka nisur hetime qeveritare ndaj disa kompanive të mëdha, duke i detyruar ato të tërhiqen nga politikat e përfshirjes sociale.

Reforma drastike në administratën federale

Trump ka nisur një reformë të gjerë të qeverisë, me mbi 15 urdhra ekzekutivë. Figura qendrore në këtë reformë është Elon Musk, i cili drejton Departamentin e Efikasitetit (Doge). Musk ka premtuar kursime prej 2 trilionë dollarësh, por për ta arritur këtë ka nisur shkurtimin e 200,000 punonjësve federalë, nga 2.3 milionë të punësuarit aktualë.

Disa nga shkurtimet kanë qenë kaq të shpejta dhe të pakontrolluara, saqë edhe Musk është detyruar të rikthejë disa punonjës urgjentisht, si fjala vjen, ata që menaxhonin armët bërthamore në Departamentin e Energjisë.

E djathta e re amerikane, me qasjen e saj radikale, mund të çojë në eliminimin e të gjithë ministrive dhe agjencive, përfshirë Departamentin e Arsimit, Byronë e Mbrojtjes së Konsumatorit (CFPB), e cila mbron qytetarët nga abuzimet financiare.

Çfarë e pret Amerikën dhe botën?

Nëse 30 ditët e para të Trumpit kanë dërguar një mesazh të qartë brenda dhe jashtë Amerikës, 47 muajt e mbetur të mandatit do të tregojnë nëse ai do të jetë vërtet “anti-Roosevelti”. Amerika dhe bota tashmë kanë ndryshuar, por mbetet për t’u parë çfarë gjurmësh do të lërë Trump në demokracinë amerikane dhe në ekuilibrat ndërkombëtarë.